MX Linux İnceleme

MX Linux, antiX ve eski MEPIS toplulukları arasında, her bir dağıtımdan gelen en iyi araçları ve yetenekleri kullanan, ortak bir girişimdir. Zarif ve verimli bir masaüstünü basit yapılandırma, yüksek stabilite, sağlam performans ve orta boy ayak izi ile birleştirmek için tasarlanmış orta ağırlıkta bir işletim sistemidir.

MX Linux, Xfce4'ü bir Debian Stable üstüne Masaüstü Ortamı olarak dağıtan Linux ve açık kaynak topluluğu tarafından yapılan mükemmel çalışmalara dayanıyor. Çekirdek antiX sisteminden yararlanıyor ve Warren Woodford’un MEPIS projesi için kullandığı iş ve fikirleri içeriyor. Devam eden destek ve depoları yapılan eklemeler, bileşenlerin gelişmelerle güncel kalmasına hizmet ediyor.

Hafif Linux dağıtımı, yaşlanan bilgisayarların hızlı çalışmasını sağlamak için iyi seçimlerdir. Sözde orta ağırlık dağıtımı, daha hafif gövdeli yazılım ve bunları hafif performansın daha iyiye çıkaran özelliklerle kaynak sınırlarını biraz zorlar.

Sistem performansını yavaşlatmadan, birkaç tam hizmet Web tarayıcısı, grafik araçları ve LibreOffice paketiyle yalnızca Xfce masaüstünü çalıştırır.

Özelleştirilmiş bir Xfce masaüstüne sahiptir. Bu yeni sürüm, küçük bir sürüm olsa da, güncellenmiş MX uygulamaları ve geliştirilmiş bir MX kullanım kılavuzu sunar.

Sağlam performansın yanı sıra, MX Linux için en çok satan noktalardan biri de kullanım kolaylığı.

MX Linux, Xfce masaüstünü verimli kullanmak için hiçbir öğrenme eğrisi gerektirmez. Bir diğer önemli bileşen, özellikle MX işletim sistemi için tasarlanmış çok kullanışlı bir sistem araçları koleksiyonudur.

Temel Özellikler

32bit: Linux çekirdeği 4.19.5 PAE ( PAE olmayan çekirdek: antiX ). Birçok makine için çok sağlam bir çekirdek.

64 bit: linux görüntü-4.19.5-amd64. Yeni makineler için en son kararlı çekirdek.

MX Package Installer ile kolay çekirdek yükseltme veya düşürme

Yapı temeli

Debian Stable 9.6 (Stretch), devam eden destek ve eklemeler ile artırıldı

Xfce 4.12.3

çekirdek antiX sistemleri

Broadcom sürücülerinin çoğunun otomatik olarak etkinleştirilmesi

UEFI yükleyici (64bit ve 32bit)

Çekirdekler (bilinen güvenlik açıklarına karşı güvenli)

Anahtar Varsayılan Uygulamalar

• Tarayıcı: Firefox 64.0
• Video Oynatıcı: VLC 3.0.3
• Müzik Yönetici / Oyuncu: Clementine 1.3.1
• E-posta istemcisi: Thunderbird 52.9.1
• Ofis paketi: LibreOffice 6.0.1 (x64)
• Yedekleme: LuckyBackup 0.4.9–1
• Güvenlik: Parolalar ve Anahtarlar 3.20.0–3.1
• Terminal: Xfce4 Terminal 0.8.3–1

Kararlı

• Kolay ve esnek kurulum
• Mükemmel donanım tanıma
• Çoğu kullanıcı için otomatik yapılandırma
• Panel yönlendirmesini ve varsayılan temayı tek tıkla değiştirme
• Etkinlik seslerinin tek tıklatılarak etkinleştirilmesi
• Hazırda bekleme şimdi varsayılan olarak etkin
• Topluluk tarafından düzenli olarak güncellenen önemli uygulamalar
• MX Araçlarında önemli yükseltmeler
• MX uygulamalarının birçok dilde yerelleştirilmesi
• Video setiyle mükemmel yardım
• Tam Kullanıcı El Kitabı onboard ve online

Virtualbox Kurulum

Mxlinux iso dosyasını burdan indirebilirsiniz virtualboxu açalım

yeniye tıklayalım

isim verip sürümü debian 64 yapıyoruz oluştura tıklayalım

ayarlara tıklayıp depolamaya mxlinux iso dosyasını kaydedin

evet kuruldu

MX-LİNUX KOMUT SATIRI

SHELL (Kabuk)

Shell aslında bir kabuk programıdır Görevi kernel ve kullanıcı arasında yer alarak kullanıcıdan gelen komutları yorumlamak kernele iletmektir

Kernel ve Shell in bu etkileşimi sistem çağrıları (system calls) sayesinde olur.Günümüzde en çok tercih edilen kabuk programı Bash kabuk programıdır sisteminde olan kabuk programları nı öğrenmek için

echo $SHELL

komutunu kullanabiliriz

Konsoldan girilen komutu çalıştırmam için bu dizinlerin altında olması gerek.Yani Path ekliyse çalışır

echo $PATH

herhangi bir anda çalışma ortamınız için gerekli ortam değişkenlerini görmek için printenv ya da env kullanılır

env

— help

program yada komut hakkında bilgi almak için kullanılır

man

Bir komutun nasıl kullanılacağını ve hakkında daha fazla bilgi edinmek için man komutu kullanılır. Örneğin, “man touch” touch komutunun manuel sayfalarını gösterir. Bir komutu yazıp arkasına “–help” eklersek, yine manual çıktısı ile aynı sonuca ulaşırız.

man echo

Linux işletim sisteminde 3 tür temel doküman ve bilgi kaynağı vardır

Bilgi sayfaları (İnfo Pages)

Uygulzamalarla gelen ve usr/share/doc dizininde bulunan dökümanlar

man sayfaları linux işletim sisteminde temel yardım dosyalarıdır.Bir man yapısı genelde şu şekildedir

Name = Komutun ismi ve açıklaması

Sypnosis= Komutun nasıl kullanılacağı

Descriptıon =Komutun fonksiyonu hakkında inceleme

Examples =komutun nasıl kullanılacağı hakkında bilgi

See also= ilgili başlık

klavuz Sayfaları usr/share/man altında bulunur

whatis

Bu komut kullanarak bi komutla ilgili yardımın hangi sayfada olduğunu görebiliri whatis echo

kullandığın linux dağıtımını öğrenmek için kullanılır benzer bi komutda

etc/issue

Linuxun adını öğrenmek için cat /etc/issue

uname

Sistemin kullandığı çekirdek kernel versiyonunu öğrenmek için

uname -a

tek tek sorguda yapılabilir

uname -n

uname -r Cal

Bulunduğunuz Ayı takvim şeklinde gösterir

eğer 1998 in 10. ayını öğrenmek istiyorsak

cal 10 1998

date

sistemin o anki saat ve tarih bilgisini verir

hostname

bilgisayara verilen adı getirir

who-whoami

sistemde kim aktif kim giriş yapmış gösterir w Hangi kullanıcının o anda hangi komutu kullandığını bildirir who Sistemle Hangi kimlikle çalışıldığı whoami kullanıcının hangi kimlşke çalıştığını gösterir

uptime

Sistem ne kadar zamadır açık oldğunu gösterir

which

Bir komutun tam yol bilgisini öğrenmek için kullanılır which ls

locate

Bu komutla aradığın bir dosyanın nerde olduğunu görebiliriz

locate demo

proc Sanal Dosya sisteminden bilgi almak

CPU RAMdan ayrıntılı bilgi edinmek için sanal dosya sistemi olan proc kullanılır CPU için cat

/proc/cpuinfo hafıza içinde cat /proc /meminfo

fdisk -l

aslında diskleri bçlmek için kullanılan fdisk komutunu -l parametresiyle kullanınca sistemdeki disk bölünmesini kullanabiliriz

df

disk kullanımı ile ilgili ayrıntılı bilgiyi df lede öğrebiliriz

mb ile görmek için df

bu dizinin altındaki dizini dosyayı ya da klasörü diskte kapladıkları alanı boyutunu öğrenmek için

du -h /etc/apache2

free

free bu komut kullanılan bellek miktarı gösterilir -m ile birlikte kullanılırsa mb cinsinden gösterilir

hdparm

harddiskle ilgili bilgi almak için hdparm disk kullanılır

hdparm /dev/sda

modinfo

linux ker nel modülleriyle ilgili bilgileri listelemek için modinfo komutu kullanılır

modinfo cdrom

stat

dosya ya da disin durumu hakkında bilgi alma komutu da stat komutudur parametresisolarak kullanabildiğin gibi

-f ildede kullanılabilir

stat -f /etc

vmstat sistemin genel durumunu görmek için vmstat komutu kullanılır

history

History komut geçmişini görüntüler

Klasörler ve Dizinler arasında Gezinme listeleme

pwd

Bulunduğun dizini gösterir

cd

dizinler arası geçiş yapabilirz cd /usr /share ana dizine dönebiliriz

pushd-popd

iki ayrı klasör dizin açıp bu dizinler arasında geçiş yapmamızı sağlayan komutlar pushd ve popd komutlarıdır

cd/home pwd

pushd /etc popd home pwd

açık olan dizinleri kullanmak için

dirs -v

ls komutu

dizinler altında bulunan alt dizin klasör veya dosyaları gösterir

gizli dosyaları görmek için -la parametresi ekler

ls -la

içeriği rekürsif olarak incelemek için -R parametresi kullanılır

ls -r

ekran çıktısını ters olarak verir

ls -S

dosya büyüklüğüne göre sıralar

ls -F

Dosya türüne göre işaret vererek sıralar

* çalıştırılabilir

@ sembolik link

/ disin

Touch

bir metin dosyasını oluştrumak için en kolay yol

touch demo

demo adında bir metin belgesi oluşturduk

cat

dosya içeriğini terminal ekranda yazar

echo

bu komut ile istenilen ifadeler komut olarak gönderilir echo yaşam

more

metin dosyalarını terminalden okumak için kullanılabilir

more /etc/passwd

less

Uzun dosyaları okumak için bir komut aşağı yukarı ile bir sonraki sayfaya b ile bir önceki sayfaya geçer çıkmak için q

head tail

dosya içeriğini görüntülemek için ilk 10 satırı görüntülemek için head son 10 atır için tail kullanılır

tee

ifadeleri terminale yansıtıp eğer dosya yoksa oluşturulup içine yazılacaktır

tac

Bir metin dosyası içeriğini baştan sona görmek için tac komutunu görebiliriz

tac demo

rev

rev her satırı ters çevirerek ekrana yazar

sort

Metin dosyasını alfabetik şekilde sıralar eğer -r şeklinde kullanırsak ters alfabetk şekilde sıralar

sort ölüm

wc

bir dosyadaki kelime sayısını merak ediyorsanız -l ile satır -c ile karakter -w ilede kelime sayısı öğrenilebilir parametresiz kullanırsanız hepsini gönderir

nl

dosya içindeki satırları numaralandırmak için kullanılır

nl demo

pr

Belge içinde sayfalara bölmek için pr kullanılır

pr demo

iki ya da daha fazla dosyada bulunan karşılıklı satırları aralarında tab boşluğu koyarak yan yana listeler örneğin ölüm demo isimli iki dosyamız olsun bu dosyalar arasındaki içeriği karşılaştırmak için

grep

Dosyalar içinde ya da komut çıktısı içinde bir ifade string aramak için grep komutunu kullanırız parametreleri

-v komutun davranışını tersine çevirir

-i arama sırasında büyük küüçük harf ayrımı yapmaz

-r verilen dizinin alt dizinlerindede arama yapar

-n aranan kelimenin geçtiği satırı gösterir

-c belirtilen dizinde aradığımız kelimenin kaç kere geçtiini söyler

-l şablona uygun satırları bulunduğu dosya adlarını listeler

grep wine

cut

incelemek istedğimiz dosyanın hangi satır aralıklarını görmek istiyorsak o staırı gösterir

cut -d: -f 1,7 /etc/passwd

cmp

Dosyalar arasındaki karşılaştırmak için kullanabileceğimiz komutlardan biridir ölüm ve demo ele alalım

cmp ölüm demo

diff

dosya karşılaştırmada kullanılan bir komuttur.iki dosya arasında ise difff üç dosya ise diff3 kullanılılır

diff demo yaşam

CP

kopyalama komutu cp ölüm yaşam mv

dosya taşımak için kullanılır içindekileri başka dosyaya taşır

mv deneme text

rm

dosya ve dizin silme işlemini yapar

rm ölüm

shred

dosyaları güvenli bi şekilde silmek için bu komut kullanılır. Bu komutla silmek istediğini“ dosyanın üzerine ratgele bitler yazarak kurtarılmasını önlemeye çalışır

eğer yazma işlemini 5 kez yapmak istiyorsak

shred -n 5 -v demo

mkdir

deneme adlı bir dizin oluşturmak için mkdir deneme

rm

dizin silme için kullanılır

tar arşiv dosyası oluşturmak için kullanılır 3 dosyayı birleştirip bir tar dosyası yapmak istiyorsak

tar -cf dosya ismi .tar demo demo0 demo1

Erişim Yetkileri

okuma = r

yazma = w

çalıştırma =x

ls -l komutuyla izinlere bakabiliriz

chmod erişim yetkilerinin değiştirlimesi herhangi bie dosyanın erişim yetkisini chmod ile değiştirebiliriz kalıp chmod ugoa +-= rwst dosya

u = diğer kullanıcılar

g=dosya ya da disinde aynı gurupta bulunnan kullanıcılar o=diğer kullanıcılar

a= herkes

+= ekle

-= çıkar

== yetki eşitle

r=oku w=yaz

x=çalıştır

s=suid

t=sticky bit

umask

bir linux işletim sisteminde yeni oluşturulan dosya dizinler için atanacak varsayılan erişim yetkileri umask ile belirlenir

chattr

bazen yanlışlıkla dosya sileriz ya da bir konfigurasyonunu değiştirirz fakat açıp kapatınca eski haline döner bu gibi durumları engellemek için chattr kullanılır mesela rootun bile işlem yapmasını istmiyorsak dosya üzerinde

chattr +i demo.txt

korumaya aldığımız dosyayı eski halıne getirmek için

chattr -i demo.txt bu şekilde olan dosyaları belirlemek için

lsattr

Sisteme Kullanıcı Ekleme

adduser çiçek

parolayı gir

kullanıcı silme

deluser –remove-home çiçek

kullanıcı parolası değiştirme

passwd çiçek

bu sadece rootda işe yarar

ps herhangi bir anda çalışan süreçleri görmek için ps komutunu kullanırız

ps

aktif kullanıcı ile ilgili

ps -e

tüm kullanıcılar

ps -f

tüm süreçlerin ayrıntılı tablosu

ps -u

username bir kullanıcı hakkında hepsi

pstree

sistemdeki süreçleri hiyeraşik bi yapıda listeler

top

süreçler hakkında bilgi almak için kullanabileceğimiz bir diğer komutudur

kill-killall

süreç sonlandırmak için kullanılır

kill <pid>

sonlandıramadığınız sürece öldürücü darbe vurmal için

kill -9 <pid> killall <süreç ismi>

istediğin süreçleri sonlandırır

xkill

Bir X oturumunda cevap vermeyen bir uygulamayı öldürmek için terminalden xkill komutu kullanılır

fdisk

Disk bölümlerini görmek için fdisk -l ya da fdisk -l /dev / sda

cfdisk

fdisk komutunun basit bir arayüze sahip versiyonudur

service

sistemdeki servisleri çalıştırmak durdurmak yeniden baslatmak için kullanılır

service networking (start, stop, status, restart)

reboot

sistemi yeniden başlatmak için kullanılır reboot

dpkg

debian/ubuntu tabanını yani deb paketlerini kullanan linux dağıtımlarını paket yönetim sistemidir.manuel olarak kurulum yapar kullanımı

dpkg -i paket.deb

apt-get

apt-get install <istediğin paket> paket kurmak için kullanılır apt-get remove program ismi apt-get purge paket

tüm pakete ait dosyaları siler

apt-get update && apt-get upgrade ikisini birlikte kullanabilirsiniz paketleri günceller

apt-get dist-upgrade kullandığın versiyonu yenisine yükseltmek için kullanılır

apt-get autoremove || apt-get autoclean

sistemdeki gereksiz paketleri atar

apptitude

apt-get ile yaptıklarımızı aptitude ile yapabiliriz

aptitude updete aptitude upgrade

vi-vim

vi editörüdür yeteneklidir vim komutu ile açabiliriz

ifconfig

ip yapılandırmasıyla ilgili ayarları görmek için ifconfig kullanılır

iwconfig eğer kablosuz bir ağdan bahsediyorsak iwconfig kullnılır

ip komutu ip numarası öğrenme routing tablosu görüntüleme arp önbelleği listeleme vb ip adresi ile ilgili yapılandırmaları görmek için

ip addr

ip addr — show

ip a

bağlantı durumunu görmek için

ip link routing tablosu için

ip route

route

sistemdeki yönlendirici tablosunu görmek için kullanılır

route -n

ping

yerel bir ağda veya uzak bir ağda bir adresinin aktif olup olmadığını görmek için kullanılır

ping ip eğer gönderdiğimiz paket sınırlı olsun istiyorsak

ping -c 10 192.168.70.31

10 paket yolladık

traceroute

belli bir hedefe gönderilen network paketinin hedefe ulaşana kadar geçtiği hostları görmek istersek traceroute kulanılır örneğin traceroute google.com

netstat

Ağ bağlantılarını yönlendirme tabloau vs ile ilgili bilgileri görmek için kullanılır

sistemdeki bağlantılarla ilgili bilgi almak için ve tcp bağlantıları için

netstat -antp

udp bağlantıları için netstat -anup

-i ile çalıştırırsak sistemdeki arayüzler hakkında istatistik bilgi verir netstat -i

nslookup

bu komut dns sunucusuyla haberleşip DNS sorgusu yapmak için kullanılır

whois

hedef isitemle alakalı whois bilgisi almak için whois aracından faydalanırız

host komutu

bilgi alma komutlarından biridir.temel kullanımı host hedef adres Dig

ayrıntılı bilgi alma araö-çlarından biri kullanımı hos ile aynı

dig adres.com

arp

sistemde ip ve mac adresinin tutulduğu bir tablo vardır görmek için arp

arp -a kullanılır

ssh

service ssh start komutu ssh servisini açar

wget

dosya indirmak için kullanılır

wget <parametre><dosyayolu>

nl

nl number line dosyasındaki satır ssayısını verir

paste

dosyayı diğer dosyaya yapıştırır

pr

pr çıktı alanına boşluk koyar

split

Dosyayıo böler split deneme.txt -b 10 deneme 2 ye böler uniq dosya içeriğine göre tekrar eden şeyler varsa bunu ekrana yazar

1. kaç defa tekrar ettiği
2. sadece tekrar edilenler

-u tekrar etmeyenler nohub bu komut işletim sisteminde oturum kapanasa dahi çalışmaya devam eder

lsof -i

sistem üzerindeki açık portları gösterir

setxkbmap

klavyeyi türkçeye çevirmek için setxkbmap tr